1, 〜にもかかわらず

Ý nghĩa: Thực hiện một hành động mà không bị ảnh hưởng bởi tác động khác

Cách dùng: Toàn thể câu thể hiện cảm giác bất ngờ đối với việc hành động này không bị ảnh hưởng bởi tác động đằng trước. Vế phía sau không dùng động từ thể hiện ý hướng của tác giả.

N・Thể thông thường (Na・Nだ +である) + にもかかわらず

Ví dụ:

A先生はお忙しいにもかかわらず、快く僕のレポートをチェックしてくださった。

Thầy A mặc cho bận rộn, nhưng thầy vẫn sẵn lòng kiểm tra báo cáo của tôi

足を痛めたにもかかわらず、A選手はマラソンコースを最後まで走った

Mặc cho đau chân, tuyển thủ A vẫn chạy tới cuối cùng trong cuộc đua maraton

2, 〜ものの・〜とはいうものの

Ý nghĩa: Không xảy ra điều đúng như tưởng tượng rằng đương nhiên sẽ xảy ra

Cách dùng: Đi kèm với những từ thể hiện sự thật, sự việc có tính xác thực cao. Vế phía sau không theo đúng tưởng tượng của người nói.

V  thể thông thường (Naだ + -な / -である) + ものの

N ・Thể thông thường (Naだ) とはいうものの

Ví dụ:

高価な着物を買ったものの、着るチャンスがない

Dù đã mua kimono đắt tiền, nhưng tôi không có cơ hội mặc nó

手術は成功したとはいうものの、、まだ心配です

Dù đã phẫu thuật thành công, nhưng tôi vẫn thấy lo.

3, 〜ながら（も）

Ý nghĩa: Nêu lên điều trái với dự đoán suy ra từ một trạng thái nào đó

Cách dùng: Hay đi kèm với những từ thể hiện trạng thái. Vế trước và sau cùng chủ ngữ.

Vます・Aい・Naであり・Nであり+ ながら（も）

Ví dụ:

Cô bé đó dù là trẻ con, nhưng hiểu khá rõ về xã hội đấy nhỉ

あの子は子供ながら、社会の働きをよく知っていますね

Dù mỗi ngày tôi đều đi qua đây, tôi đã không nhận ra ở đây có một cửa hàng tuyệt vời thế này

毎日この道を通ってうながら、ここにこんな素敵な店があるとは気が付かなかった

4, 〜つつ（も）

Ý nghĩa: Hành động khác với suy nghĩ trong lòng.

Cách dùng: Thường đi kèm với những động từ liên quan đến hoạt động ngôn ngữ hoặc nội tâm (nói, nghĩ, biết…) Vế sau là từ thể hiện suy đoán, ý hướng, nguyện vọng của người nói. Hai vế trước và sau cùng chủ ngữ.

Vます + つつ（も）

Ví dụ:

Dù biết là nguy hiểm, tôi vẫn tiếp tục leo núi

危険だと知りつつ、山道を登り続けた

Dù nghĩ là sẽ không tốt cho cơ thể, hàng ngày tôi chỉ toàn ăn thực phẩm ăn liền.

体に良くないと思いつつも、毎日インスタント書屋品ばかり食べています

5, 〜といっても

Ý nghĩa: Sự thực trái với hình ảnh tưởng tượng ra

Cách dùng: Vế sau là câu ý nghĩa khác với hình ảnh tưởng tượng ra theo thông tin được biết từ vế trước

N・Thể thông thường + といっても

Ví dụ:

料理ができるといっても、私が作れるのはかんたんなものだけです

Dù nói là có thể nấu ăn, tôi chỉ nấu được những món đơn giản thôi

今私の仕事はきつ。でも、きついといっても、前の会社にいたときほどではない

Hiện tại công việc của tôi thật vất vả. Nhưng mà, dù nói là vất vả, cũng không đến mức như ở công ty cũ của tôi

Tổng hợp tiếng Nhật N4: Bài 27 – Động từ thể khả năng （可能形(かのうかたち)）

1. Động từ thể khả năng （可能形(かのうかたち)）

• Cách chia

– Nhóm I: Là các động từ có vần [i] đứng trước ます。Để chuyển sang động từ thể khả năng chỉ cần chuyển [i] thành [e]. 

およぎます => およげます

よみます => よめます

いきます => いけます

はしります => はしれます

うたいます => うたえます

もちます => もてます

なおします => なおせます

– Nhóm II: Bỏ ます thêm られます

たべ ます => たべられます

おぼえ ます => おぼえられます

たてます => たてられます

– Nhóm III: 

します => できます

きます => こられます

Chú ý: tất cả các động từ sau khi chuyển sang thể khả năng đều trở thành động từ nhóm II

• Ý nghĩa: thể hiện khả năng, năng lực làm việc gì đó (Những động từ khi được biến đổi sang thể khả năng sẽ mất đi nghĩa gốc của nó, thay vào đó là từ “có thể”) 

• Cách dùng: giống như cách dùng của「Vることができます」.  Trong câu, trợ từ [を] được chuyển thành [が], các trợ từ khác vẫn giữ nguyên.

– Chỉ khả năng của ai đó có thể làm được gì

漢字(かんじ)が読(よ)めます。Tôi có thể đọc được hán tự.

漢字(かんじ)を読(よ)むことができます。Tôi có thể đọc được hán tự.

日本料理(にほんりょうり)が作(つく)れます。Tôi có thể làm các món ăn Nhật.

– Chỉ tính khả thi: ở đâu đó có thể xảy ra việc gì

銀行(ぎんこう)で お金(かね)が 換(か)えられます。Có thể đổi tiền ở ngân hàng.

ここに車(くるま)が止(と)められます。Ở đây có thể đỗ xe.

2. ～が見えます và 聞こえます。Nhìn thấy, nghe thấy

• Cách dùng: 

– 見えます (nhìn thấy) và 聞こえます (nghe thấy) là 2 động từ đặc biệt của 見る và 聞く. 

– Chỉ khả năng của mắt, tai một cách tự nhiên, được dùng khi hình ảnh hay âm thanh đập vào mắt, tai một cách tự nhiên, không liên quan đến khả năng của con người. 

– Tân ngữ của chúng cũng đi với trợ từ [が].

• Ví dụ:

(1) 2 階(かい)から 山(やま)が 見(み)えます。Từ tầng 2 có thể nhìn thấy núi.

(2) ここから波(なみ)の音(おと)が 聞(き)こえます。Từ đây có thể nghe thấy tiếng sóng biển.

• Chú ý: Phân biệt với 見られます và 聞けます

Hai động từ này mới chính là thể khả năng (theo đúng quy tắc và ý nghĩa) của 見る, 聞く. Thể hiện về khả năng, năng lực thực hiện hành động. 

• Ví dụ: 

(1) 忙(いそが)しいですから、テレビが 見(み)られません。

Vì bận nên tôi không thể xem được tivi.

(2) ラジオが ありませんから、音楽(おんがく)が 聞(き)けません。

Vì không có đài nên không thể nghe được nhạc.

3. ～まだ 「V khả năng」～ません: chưa thể (làm gì)

• Cách dùng: thể hiện 1 việc trong thời điểm nói thì chưa thể làm được nhưng sẽ cố gắng để sau này có thể thực hiện được.

• Ví dụ:

(1)日本(にほん)の歌(うた)が まだ 歌(うた)えません。Tôi chưa thể hát được bài hát của Nhật

(2) 日本語(にほんご)が まだ 上手(じょうず)に 話(はな)せません。Tôi chưa thể nói giỏi tiếng Nhật được.

4. ～しか ～ません: chỉ

• Cách dùng: 

– Thể hiện sự giới hạn trong thực hiện hành động.

– Câu mang hình thức phủ định nhưng luôn mang nghĩa khẳng định (người Nhật dùng với ý khiêm tốn).

• Phân biệt với [だけ]: 

+ [だけ] đi với câu dạng khẳng định 

+ [しか] đi với câu dạng phủ định 

+ [しか] có thể thay thế cho các trợ từ như [が、を]

• Ví dụ: 

(1) 私(わたし)は ひらがなだけ 書(か)けます。Tôi chỉ viết được hiragana.

(2) 私(わたし)はひらがなしか 書(か)けません。. Tôi chỉ viết được hiragana.

(3) 彼(かれ)は 英語(えいご)しか 分(わ)かりません。Anh ấy chỉ biết tiếng Anh thôi.

5. N1は～が、N2は～ : N1 thì ~, nhưng N2 thì 

• Cách dùng: thể hiện 2 điều trái ngược hoan toàn, thường là về khả năng với ý nghĩa “cái này thì làm được, còn cái kia thì không làm được”. Khi đó, trợ từ được dùng ở đây là [は] thay cho [が]; còn trợ từ [が] ở giữa là để nối 2 vế với nghĩa là “nhưng”.

• Ví dụ: 

(1)ひらがなは書(か)けますが、漢字(かんじ)は 書(か)けません。

Chữ Hiragana thì tôi có thể viết nhưng chữ Hán thì không thể

(2) テニスは できますが、スキーは できません。

Tenis thì tôi chơi được nhưng trượt tuyết thì không

6. N1 に N2 ができます: Ở N1 có N2 được hoàn thành

• Cách dùng: thể hiện sự hoàn thành của sự vậy.
• Ví dụ:

(1) 駅(えき)の前(まえ)に 大(おお)きいスーパーが できました。

Trước cửa nhà ga, một siêu thị lớn đã được xây xong.

(2) 大阪(おおさか)に 新(あたら)しい 空港(くうこう)が できました。

Ở Osaka một sân bay mới đã hoàn thành.

1. V1 (bỏ ます) + ながら、 V2: vừa làm ~ vừa làm ~ 

• Cách dùng: diễn tả 2 hành động xảy ra đồng thời vào cùng một thời điểm. Trong đó, hành động thứ 2 là hành động chính, được nhấn mạnh hơn. 

• Ví dụ: 

(1) 私(わたし)は毎朝(まいあさ)コーヒーを飲(の)みながら新聞(しんぶん)を読(よ)みます。

Hàng sáng tôi vừa uống cà phê vừa đọc báo.

(2)彼(かれ)は テレビを 見(み)ながら, ご飯(はん)を 食(た)べています。

Anh ấy đang vừa ăn cơm vừa xem tivi.

• Chú ý: Mẫu câu này không chỉ diễn tả 2 hành động xảy ra trong 1 thời gian ngắn mà còn diễn tả 2 hành động xảy ra đồng thời, liên tục trong 1 thời gian dài. 

(3) 学生(がくせい)の時(とき)、アルバイトをしながら 大学(だいがく)で 勉強(べんきょう)しました。

Hồi học sinh, tôi vừa làm thêm vừa đi học.

(4) 彼(かれ)は働(はたら)きながら大学(だいがく)に通(かよ)っています。

Anh ấy vừa đi làm vừa đi học đại học.

2. V ています。

• Bài 14 với ý nghĩa hành động đang diễn ra tại thời điểm nói, hoặc hành động diễn ra liên tục trong 1 thời gian dài như công việc, học tâp. 

Ví dụ: 今(いま)テレビを 見(み)ています。Bây giờ tôi đang xem tivi. 

貿易大学(ぼうえきだいがく)で 勉強(べんきょう)しています。Tôi đang học tại đại học ngoại thương.

• Bài 15 với ý nghĩa diễn tả trạng thái, kết quả của hành động 

Ví dụ: 結婚(けっこん)しています。Tôi đã kết hôn rồi.

• Bài 28: 「V ています」dùng để diễn tả 1 thói quen, 1 hành động có tính chất lặp đi lặp lại nhiều lần trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. 

Ví dụ: 

(1) 休(やす)みの日(ひ)は スポーツを しています。Ngày nghỉ tôi hay/thường chơi thể thao.

(2) 夜(よる)は いつも 日本語(にほんご)を 勉強(べんきょう)しています。Buổi tối tôi hay/thường học tiếng Nhật.

(3) ひまな時(とき)、友達(ともだち)と 話(はな)したり、本(ほん)を 読(よ)んだり しています。Những lúc rỗi rãi, tôi thường lúc thì trò chuyện với bạn bè, lúc thì đọc sách.

• Chú ý: Hành động mang tính chất thói quen trong quá khứ thì được biểu thị bởi「V ていました」 

(4) 子供(こども)の時(とき)、毎晩(まいばん)8(８)時(じ)に寝(ね)ていました。Hồi còn bé tối nào tôi cũng vào lúc 8 giờ.

3. Thể thường し、Thể thường し、～: vừa thế này, lại thế kia nữa; vì thế này, và vì thế này nên …

• Cấu trúc:

Vる/ Vない/ V た + し 

Aい + し

Na / N + だ＋ し

• Cách dùng: しđược dùng để liệt kê các nội dung khác nhau của một đề tài hoặc trình bày nhiều hơn một nguyên nhân, lý do (có thể nhiều hơn 2, nhưng thường chỉ liệt kê 2)

Chú ý: trong mẫu câu này, ta dùng trợ từ「も 」 để thay thế cho trợ từ「が」hay「を」với hàm ý nhấn mạnh vào các lý do đưa ra.

a, ～し、～し、（それに）～: vừa … vừa… hơn nữa

• Cách dùng: có thể dùng mẫu câu này để miêu tả những nội dung khác nhau của một đề tài.
• Ví dụ:

1. ミラーさんは 親切(しんせつ)だし、頭(あたま)もいいし、それに ハンサムです。

Anh Miller vừa tốt bụng, vừa thông minh, hơn nữa lại đẹp trai.

2. ミラーさんはピアノも 弾(ひ)けるし、ダンスもできるし、それに歌(うた)も歌(うた)えます。

Anh Miller vừa chơi được piano, vừa có thể khiêu vũ, hơn nữa cũng có thể hát.

b, ～し、～し、（それで）～: vì… và vì… nên…

1. • Cách dùng: cũng được dùng khi trình bày hơn một lý do hoặc nguyên nhân. 
   • Ví dụ:
1. 今日(きょう)は雨(あめ)だし、お金(かね)もないし、それで出(で)かけません。  

Hôm nay trời vừa mưa, hơn nữa không tiền nên tôi không đi ra ngoài.

2. この店(みせ)は食(た)べ物(もの)も おいしいし、値段(ねだん)も 安(やす)いし、それで人(ひと)が 多(おお)いです。

Cửa hàng này đồ ăn ngon, hơn nữa giá lại rẻ nên rất đông người.

c. ～し、～し、～から: vì…, và vì… (ngoài ra còn có các nguyên nhân khác)

1. • Cách dùng: dùng để trả lời cho câu hỏi tại sao. Với ngụ ý: ngoài những nguyên nhân người ta nêu ra còn có thể có nhiều nguyên nhân khác nữa.
   • Ví dụ:
1. どうして この会社(かいしゃ)に 入(はい)ったんですか。

Tại sao bạn lại vào công ty này làm việc?

2. 残業(ざんぎょう)もないし、ボーナスも多(おお)いですから。

Vì không phải làm thêm giờ, và tiền thưởng lại nhiều.

1. Vています:

*Cách dùng: diễn tả trạng thái phát sinh do kết quả của động tác hoặc hành động được biểu thị bởi động từ

a,  N が V ています

• Cách dùng: Biểu thị trạng thái của đồ vật, khi miêu tả nguyên về trạng thái hiện ra trước mắt mình thì động từ hoặc chủ thể của trạng thái được biểu thị bằng trợ từ が.

• Ví dụ: 

(1) まどが 閉(し)まっています。Cửa sổ đóng (cửa sổ đang trong trạng thái đóng, có thể là do gió hoặc ai đó làm nó đóng lại)

(2) いすが 壊(こわ)れています。Cái ghế bị hỏng (cái ghế đang trong trạng thái hỏng, có thể là do ai đó làm hỏng)

(3) 袋(ふくろ)が 破(やぶ)れています。Cái túi bị rách (cái túi đang trong trạng thái rách, có thể là do vướng vào đâu đó hoặc ai đó làm rách)

(4) 窓(まど)のガラスが 割(わ)れていますから、危(あぶ)ないです。Kính cửa sổ bị vỡ nên rất nguy hiểm. (kính cửa sổ đang trong trạng thái vỡ, có thể là do ai đó ném đá… làm vỡ)

• Chú ý: Khi diễn tả trạng thái xảy ra trong quá khứ, chúng ta dùng Vていまし

今朝(けさ)道(みち)が 込(こ)んでいました。Sáng nay đường đông nghịt.

b, N は V ています

• Cách dùng: 

– Khi muốn nói rõ rằng chủ thể của động tác hoặc hành vi là chủ đề của câu.

– Thường sử dụng các đại từ chỉ định như「この」「その」「あの」 để chỉ rõ chủ thể được nhắc đến.

• Ví dụ:

(1) このいすは壊(こわ)れています。Cái ghế này thì bị hỏng rồi

(2) その皿(さら)は割(わ)れています。Cái đĩa đó thì vỡ rồi 

(3) あの皿(さら)は汚(よご)れていますから、洗(あら)ってください。Cái đĩa kia thì bẩn quá, đem đi rửa đi.

2.  Vてしまいます: (làm gì) hết/ xong rồi; (làm gì) mất rồi (nuối tiếc)

a, V てしまいました／V てしまいます: sự hoàn thành, hoàn tất 1 hành động 

* Vてしまいました: đã hoàn hành, đã xong (1 hành động trong quá khứ)

• Cách dùng: dùng để nhấn mạnh sự hoàn thành thật sự của hành động, đứng trước nó thường là các trạng từ như もう、ぜんぶ.
• Ví dụ:

(1) 宿題(しゅくだい)はもう やってしまいました。Bài tập thì tôi đã làm hết rồi.

(2) お酒(さけ)を全部飲(ぜんぶの)んでしまいました。Tôi đã uống hết rượu rồi.

* Vてしまいます: Sẽ hoàn thành, sẽ xong (1 hành động trong tương lai) 

• Cách dùng: dùng để diễn tả sự hoàn thành của hành động trong tương lai. 
• Ví dụ: 

明日までに レポートを 書いてしまいます。Đến ngày mai tôi sẽ viết xong báo cáo.

• b, Vてしまいました: (làm gì) mất rồi
• Cách dùng: dùng để biểu thị sự hối tiếc, tâm trạng biết lỗi của người nói trong một tình huống xấu. 
• Ví dụ: 

(1) パスポートを 無(な)くしてしまいました。Tôi làm mất hộ chiếu mất rồi.

(2) 電車(でんしゃ)に かばんを 忘(わす)れてしまいました。Tôi để quên cặp trên xe điện mất rồi.

(3) スーパーで 財布(さいふ)を 落(お)としてしまいました。Tôi đánh rơi ví tại siêu thị mất rồi.

1. Vてあります: (diễn tả trạng thái, kết quả hành động với tha động từ) 

• Ý nghĩa: Mẫu câu「～てあります」dùng để diễn tả trạng thái của sự vật như là kết quả của hành động được ai đó thực hiện trước đó với mục đích hay ý đồ gì đó. Mẫu câu này thường sử dụng tha động từ, tức là những động từ chỉ động tác của con người. 

• Cách dùng:

* N1に N2が V てあります: ở đâu có … cái gì

• Cách dùng: Thể hiện trạng thái của đồ vật sau khi xảy ra 1 việc gì đó và hiện giờ (thời điểm nói) kết quả của việc đó vẫn còn tồn tại và người nói nhìn thấy được. Trong đó, đặt trọng tâm ý muốn nói ở hành động và mục đích thực hiện hành động đó. 

• Ví dụ: 

(1) 壁(かべ)に 地図(ちず)が はってあります。Trên tường có dán bản đồ. 

(hàm ý là một ai đó đã dán bản đồ lên tường nhằm một mục đích nào đó và kết quả là trên tường hiện có bản đồ)

(2) 教室(きょうしつ)に テレビが 置(お)いてあります。Trong lớp học có đặt tivi. 

(hàm ý là một ai đó đã để cái tivi vào trong lớp học nhằm một mục đích nào đó và kết quả là trong lớp hiện có 1 cái tivi)

(3) これは私(わたし)の本(ほん)です。名前(なまえ)が書(か)いてありますから。Đây là quyển sách của tôi. Vì có ghi tên mà. (hàm ý là tôi đã ghi tên mình vào quyển sách nhằm mục đích không lẫn với của người khác và kết quả là trong quyển sách hiện có tên của tôi)

* N2は N1に V てあります: cái gì thì … ở đâu

• Cách dùng: ý nghĩa giống mẫu trên nhưng trọng tâm ý muốn nói trong mẫu câu này là ở vị trí tồn tại của kết quả nói đến.

• Ví dụ: 

(1) A：地図(ちず)はどこですか。Bản đồ ở đâu vậy? 

B：地図(ちず)は壁(かべ)に貼(は)ってあります。Bản đồ có dán ở trên tường.

(2) パスポートは 引(ひ)き出(だ)しの中(なか)に しまってあります。Hộ chiếu được cất ở trong ngăn kéo

* Chú ý: Cần phân biệt sự khác nhau giữa Vてあります và Vています 

「Vてあります」: Các động từ dùng trong mẫu câu này là tha động từ 

「 Vています」：Các động từ dùng trong mẫu câu này là tự động từ 

Ví dụ: 

① 窓(まど)が 閉(し)まっています。Cửa sổ (đang) đóng. 

② 窓(まど)が 閉(し)めてあります。Cửa sổ (đang) được đóng. 

Ở ví dụ 1 chỉ đơn thuần diễn tả trạng thái của cái cửa sổ là đóng. 

Còn ở ví dụ 2 lại ngụ ý rằng ai đó đã đóng cửa sổ với mục đích nào đó.

2. Vておきます 

*（～まえに）、～V ておきます: (làm gì) trước (để chuẩn bị) 

• Cách dùng: Diễn tả 1 hành động cần làm trước để chuẩn bị cho 1 hành động khác xảy ra.
• Ví dụ:

(1) 旅行(りょこう)の前(まえ)に、切符(きっぷ)を 買(か)っておきます。

Trước khi đi du lịch tôi sẽ mua vé trước.

(2) パーティの前(まえ)に、部屋(へや)を 掃除(そうじ)しておきます。

Trước bước tiệc, tôi sẽ dọn dẹp phòng trước.

(3) パーティの前(まえ)に、料理(りょうり)を 作(つく)っておいたほうがいいです。

Trước bước tiệc, bạn nên chuẩn bị các món ăn trước.

*（～たら、）～V ておきます: (làm gì) tiếp theo (sau 1 hành động nào đó sẽ kết thúc.

• Cách dùng: Diễn tả 1 hành động cần thiết phải làm sau khi 1 việc nào đó kết thúc 
• Ví dụ:

(1) 授業(じゅぎょう)が 終(お)わったら、電気(でんき)を 消(け)しておきます。

Khi kết thúc giờ học thì sẽ tắt điện.

(2) パーティーが 終(お)わったら、部屋(へや)を 片付(かたづ)けておきます。

Khi bữa tiệc kết thúc thì sẽ dọn phòng.

(3) 練習(れんしゅう)が 終(お)わったら、道具(どうぐ)を 元(もと)の所(ところ)に しまっておいてください。

Khi buổi luyện tập kết thúc thì hãy cất đồ vào chỗ cũ nhé!

*（そのまま）～V ておきます: (làm gì) giữ nguyên trạng thái ban đầu

(1) まだ 使(つか)っていますから、そのままに しておいてください。Vì tôi còn đang dùng nên cứ để nguyên như thế nhé!

(2) A：テレビを消(け)してもいいですか。Tôi tắt tivi có được không?
B：もうすぐ ニュースの 時間(じかん)ですから、つけておいてください。Vì sắp đến giờ thời sự rồi nên cứ để bật như thế.

3. まだ V ています／V ていません: vẫn đang… / vẫn chưa…

• Cách dùng: Diễn tả hành động hay trạng thái vẫn đang tiếp diễn thì dùng câu ở dạng khẳng định; còn diễn đạt ý vẫn chưa hoàn thành tại thời điểm hiện tại thì dùng câu phủ định.
• Ví dụ:

1. まだ 雨(あめ)が 降(ふ)っています。Trời vẫn đang mưa.
2. まだ 漢字(かんじ)を覚(おぼ)えていません。Tôi vẫn chưa nhớ được chữ Hán.
3. 彼(かれ)はまだ 発表(はっぴょう)しています。Anh ấy vẫn đang phát biểu.
4. 田中(たなか)さんは まだ 来(き)ていません。Anh Tanaka vẫn chưa đến.

Trong ngữ pháp tiếng Nhật N4 bài 34 các bạn sẽ được học cách diễn đạt ý nói làm gì theo như hoặc giống như “…” và các diễn tả tuần tự của hành động trong tiếng Nhật. Cùng trung tâm tiếng Nhật Kosei vào bài học mới nhé!

1. Cách chia thể điều kiện

1. Thể khẳng định:

* Động từ:

– Nhóm I: Chuyển đuôi「u」sang「e」+ -ba

(động từ dạng –masu thì bỏ -masu và đổi đuôi –i thành –e + ba)

行(い)く=>行けば

急(いそ)ぐ=>急げば

頼(たの)む=>頼めば

呼(よ)ぶ=>呼べば

ある => あれば

買(か)う=>買えば

待(ま)つ=>待てば

話(はな)す=>話せば

– Nhóm II: bỏ 「ru」+ -reba 

(động từ dạng –masu thì bỏ -masu và thêm –reba) 

調(しら)べる=>調べれば

変(か)える=>変えれば

見(み)る=>見れば

いる => いれば

– Nhóm III: 

来(く)る=>来(く)れば

する => すれば

* Tính từ đuôi i: Bỏ い thêm ければ. 

やすい => やすければ

ちいさい => ちいさければ

いい => よければ

* Tính từ đuôi na và danh từ: 

+ Tính từ đuôi na bỏ な thêm なら

+ Danh từ thêm なら

(cũng có ならば nhưng なら được dùng nhiều hơn) 

かんたん（な） => かんたんなら

しずか（な） => しずかなら

びょうき => びょうきなら

がくせい => がくせいなら

2. Thể phủ định: 

* Động từ: Chuyển từ động từ thể -nai và chia như 1 tính từ đuôi –i 

* Tính từ đuôi i: Chuyển sang thể phủ định (～くない) và chia như 1 tính từ đuôi –i 

* Tính từ đuôi na+ danh từ: Chuyển sang thể phủ định (～ではない／～じゃない)
và chia như 1 tính từ đuôi –i

2. Ý nghĩa chung: nếu…, nếu như… (giống ～と、～たら)

3. Cách sử dụng thể điều kiện

a, Diễn đạt điều kiện (hành động, trạng thái ở vế điều kiện) để dẫn đến 1 hành động, trạng thái ở vế sau (vế kết quả) 

(1) この 説明書(せつめいしょ)を読(よ)めば、使(つか)い方(かた)が わかります。

Nếu đọc sách hướng dẫn này sẽ hiểu được cách sử dụng.

(2) カタログを見(み)なければ、値段(ねだん)が わかりません。

Nếu không xem cuốn catalogue thì không biết được giá.

(3) やすければ、この 車(くるま)を 買(か)います。

Nếu rẻ sẽ mua chiếc ô tô này.

(4) 日曜日(にちようび)は ひまなら、広島(ひろしま)へ 行きます。

Nếu chủ nhật rỗi, tôi sẽ đi Hiroshima.

(5) 雨(あめ)なら、うちで テレビを見(み)ます。

Nếu trời mưa sẽ ở nhà xem tivi.

** Chú ý: khác với 「～と」, vế sau của thể điều kiện loại này có thể là những mẫu câu diễn đạt ý chí, mong muốn như: 「～Ｖてください」、「Ｖましょう」、「Ｖたいです」

(1) 何(なに)か意見(いけん)が あれば、どうぞ 言(い)ってください。

Nếu có ý kiến gì, xin hãy phát biểu.

(2) あの店(みせ)の テレビが安(やす)ければ、買(か)いましょう。

Nếu tivi của cửa hàng kia rẻ thì mua thôi.

(3) この洗濯機(せんたっき)は音(おと)が 静(しず)かなら、買(か)いたいです。

Nếu tiếng động của cái máy giặt này êm thì tôi muốn mua.

b, Với 「なら」thì có thêm cách sử dụng nữa, với ý: giới hạn đề tài, câu chuyện được đề cập đến (chỉ trong phạm vi nội dung được nói đến thôi)  

(1) A: 「ワープロが ほしいんですが、どこのほうが いいですか。」

Tôi muốn có 1 cái máy đánh chữ, đồ của hãng nào thì tốt nhỉ?

     B: 「ワープロなら、東京電気(とうきょうでんき)が いいです。」

Nếu là máy đánh chữ thì (hàng của) Cty điện lực Tokyo tốt đấy

(2) A: 「カメラが 買(か)いたいんですが、どこかいい店(みせ)を知(し)っていますか。」

Tôi muốn mua 1 cái máy ảnh, bạn có biết cửa hàng nào tốt ko? 

B: 「カメラなら、秋葉原(あきはばら)の藤屋(ふじや)が いいです。」

Nếu là máy ảnh thì (hàng của) cửa hàng Fujiya ở Akihabara hay lắm đấy.

(3) A: 「あなたは フランス語(ご)が 分(わ)かりますか。」 Bạn có biết tiếng Pháp không? 

B: 「いいえ、分(わ)かりません。英語(えいご)なら、分(わ)かります。」

 Không, tôi ko biết. Nếu là tiếng Anh thì tôi biết.

1. Vる/ Vない + ように、～。: để ~

• Cách dùng: khi biểu hiện một hành động nào đó có mục đích ta dùng ように. Mệnh đề 1 chỉ mục đích, mệnh đề 2 chỉ hành động có chủ ý để đạt được mục đích ở mệnh đề 1 đưa ra.
• Ví dụ: 

(1) 新聞(しんぶん)が 読(よ)めるように、漢字(かんじ)を勉強(べんきょう)します。

Để đọc được báo, tôi học chữ Hán.

(2) 風(かぜ)をひかないように、セーターを着(き)ます。Để không bị cảm cúm, tôi mặc áo len.

** Chú ý: Động từ Vる đứng trước ように trong mẫu câu này là động từ không bao hàm chủ ý mà là động từ thể khả năng, và những động từ như できる、わかる、みえる、きこえる、なる …

2. Vる＋ように + なりました。

V なく＋なりました。

• Cách dùng: biểu hiện sự biến đổi trạng thái, từ không thể được thành có thể được.
• Ví dụ: 

(1) 日本語(にほんご)が 話(はな)せるように なりました。 Tôi đã có thể nói được tiếng Nhật.

(2) 初(はじ)めは日本料理(にほんりょうり)が食(た)べられませんでしたが、今(いま)は 何(なん)でも食(た)べられるように なりました。

Lúc đầu tôi không thể ăn được đồ Nhật nhưng bây giờ có thể ăn được mọi thứ.

(3) 年(とし)を取(と)ると、小(ちい)さい字(じ)が読(よ)めなくなります。

Khi người ta già đi thì không đọc được những chữ nhỏ nữa.

(4) 太(ふと)りましたから、好(す)きな服(ふく)が着(き)られなくなりました。

Vì béo ra nên tôi không thể mặc được quần áo mà mình thích nữa.

• Chú ý: 

• Động từ Vる đứng trước ように trong mẫu câu này là động từ thể khả năng và những động từ như できる、わかる、みえる、きこえる、なる…
• Trong câu nghi vấn Vるようになりましたか nếu trả lời bằng いいえ thì như sau: 

漢字(かんじ)が 書(か)けるように なりましたか。Bạn đã viết được chữ Hán chưa? 

いいえ、まだ 書(か)けません。Chưa, tôi vẫn chưa viết được.

3. Vる/ Vない + ように します。

Cách dùng: diễn tả việc đều đặn hoặc nỗ lực một cách liên tục để thực hiện hay không thực hiện một việc gì đó.

• a, ～ようにしています。
• Cách dùng: diễn tả việc cố gắng thực hiện một việc gì đó một cách đều đặn.
• Ví dụ: 

(1) 毎日(まいにち)運動(うんどう)して、何(なん)でも食(た)べるようにしています。

Hàng ngày tôi cố gắng vận động và ăn mọi thứ.

(2) 歯(は)に悪(わる)いですから、甘(あま)い物(もの)を食(た)べないようにしています。

Tôi cố gắng không ăn đồ ngọt, vì chúng có hại cho răng.

(3) 仕事(しごと)が忙(いそが)しくても、子供(こども)と遊(あそ)ぶようにしています。

Dù công việc bận rộn, tôi vẫn cố gắng chơi cùng các con.

b, ～ようにしてください。

• Cách dùng: yêu cầu, nhờ vả ai đó làm gì, làm đi làm lại nhiều lần, có tính chất liên tục lâu dài
• Ví dụ: 

(1) 必ず 時間を 守るように してください。

Anh/chị hãy cố gắng đến đúng giờ nhé.

(2) この スイッチに 絶対に 触らないように して ください。

Tuyệt đối không được chạm tay vào công tắc này nhé!

(3) もっと野菜を食べるようにしてください。

Anh/chị cố gắng ăn rau nhiều hơn nhé.

• Chú ý:

• Mẫu 「～て / ～ないでください」là câu sai khiến trực tiếp, còn 「～ようにしてください」là câu sai khiến gián tiếp, có sắc thái yêu cầu nhẹ nhàng hơn.
• Không dùng 「～ようにしてください」 trong trường hợp sai khiến, nhờ vả được thực hiện ngay tại chỗ.

(O) すみませんが、砂糖(さとう)を取(と)ってください。Xin lỗi, hãy lấy cho tôi đường. 

(X) すみませんが、砂糖を取るようにしてください。